Χρηματοδότηση για έρευνα σε όγκους του εγκεφάλου πέτυχε το εργαστήριο της Φαρμακευτικής Νανοτεχνολογίας του ΕΚΠΑ

Χρηματοδότηση για έρευνα μέχρι και σε προκλινικό στάδιο σε όγκους του εγκεφάλου διεκδίκησε  και πέτυχε το εργαστήριο της Φαρμακευτικής Νανοτεχνολογίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο οποίο ηγείται ο καθηγητής  Φαρμακευτικής Τεχνολογίας και πρόεδρος της Ελληνικής Φαρμακευτικής Εταιρείας (ΕΦΕ) Κωνσταντίνος Δεμέτζος.

ο καθηγητής  Φαρμακευτικής Τεχνολογίας και πρόεδρος της Ελληνικής Φαρμακευτικής Εταιρείας (ΕΦΕ) Κωνσταντίνος Δεμέτζος.

ο καθηγητής Φαρμακευτικής Τεχνολογίας και πρόεδρος της Ελληνικής Φαρμακευτικής Εταιρείας (ΕΦΕ) Κωνσταντίνος Δεμέτζος.

Την ανακοίνωση έκανε χθες για πρώτη φορά ο ίδιος στο πλαίσιο του παγκόσμιου συνεδρίου Genedis 2016 που διεξάγεται στη Σπάρτη.

Ο καθηγητής Δεμέτζος, που είναι ο επιστημονικός υπεύθυνος της ελληνικής συμμετοχής ανέφερε ότι αυτή η έρευνα που αφορά στο γλοιοβλάστωμα έχει τίτλο: “Nanotechnology based immunotherapy for glioblastoma EuRoNanoMed II” και αποτελεί σημαντική πρόκληση για τον ίδιο και τους συνεργάτες του την οποία καλούνται να  διαχειριστούν τα επόμενα τρία χρόνια. Το  εργαστήριο της Φαρμακευτικής Νανοτεχνολογίας της Φαρμακευτικής Σχολής του ΕΚΠΑ είναι ο μοναδικός εταίρος από την Ελλάδα, ενώ οι υπόλοιποι προέρχονται από χώρες όπως η Γαλλία, Ιταλία, Πολωνία, Πορτογαλία κ. ά

Η σεκουκινουμάμπη επιτυγχάνει και διατηρεί υψηλό επίπεδο κάθαρσης του δέρματος, μετά από διάστημα 4 ετών στους ασθενείς με ψωρίαση, σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα που παρουσίασε η Novartis

novartis_ new logo

Aθήνα, 24 Οκτωβρίου 2016 Η Novartis ανακοίνωσε νέα δεδομένα που καταδεικνύουν ότι η σεκουκινουμάμπη επιτυγχάνει υψηλά επίπεδα κάθαρσης του δέρματος που διαρκεί, στους ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή ψωρίαση κατά πλάκας σε διάστημα έως και 4 ετών θεραπείας1. Τα εν λόγω ευρήματα παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο 25ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας (EADV) στη Βιέννη της Αυστρίας.

 

«Αυτά τα εντυπωσιακά αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι η σεκουκινουμάμπη εξακολουθεί να λειτουργεί από έτος σε έτος, διατηρώντας υψηλά επίπεδα κάθαρσης του δέρματος με ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας», δήλωσε ο Vasant Narasimhan, Παγκόσμιος Επικεφαλής Ανάπτυξης Φαρμάκου και Διευθυντής Ιατρικού Τμήματος της Novartis. «Οι ασθενείς με ψωρίαση χρειάζονται θεραπείες τις οποίες θα μπορούν να χρησιμοποιούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς να μειώνεται η αποτελεσματικότητά τους και είμαστε ικανοποιημένοι από το γεγονός ότι η σεκουκινουμάμπη αποδεικνύεται μια δυνατή  επιλογή για τους ασθενείς.»

 

Ο στόχος της θεραπείας της ψωρίασης είναι το καθαρό δέρμα και η ανταπόκριση βάσει του Δείκτη Έκτασης και Σοβαρότητας της Ψωρίασης (PASI) 90 θεωρείται σημαντική μέτρηση της θεραπευτικής επιτυχίας3-6. Καθαρό ή σχεδόν καθαρό δέρμα (PASI 90) επετεύχθη στο 68,5% των ασθενών κατά το Έτος 1 και αυτό το υψηλό ποσοστό διατηρήθηκε έως το Έτος 4 (66,4%)1. Επιπλέον, απολύτως καθαρό δέρμα (PASI 100) επετεύχθη στο 43,8% των ασθενών με ψωρίαση κατά το Έτος 1 και αυτό το ποσοστό (43,5%) διατηρήθηκε έως το Έτος 4. Η μέση βελτίωση της ψωρίασης, όπως μετρήθηκε με βάση τη βαθμολογία του δείκτη PASI, διατηρήθηκε σε ποσοστό άνω του 90% μετά από διάστημα 4 ετών θεραπείας*. Ο συνήθης στόχος της θεραπείας, ήτοι η ανταπόκριση PASI 75, επετεύχθη στο 88,5% των ασθενών κατά το Έτος 4. Σε αυτήν τη μακροχρόνια μελέτη, η σεκουκινουμάμπη εξακολουθεί να εμφανίζει ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας, το οποίο συνάδει με το προφίλ ασφαλείας που τεκμηριώθηκε σε προηγούμενες μελέτες Φάσης ΙΙΙ.

 

Στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας παρουσιάστηκαν επίσης αποτελέσματα που παρουσιάζουν τη μακροχρόνια αποτελεσματικότητα (1,5 έτη) της σεκουκινουμάμπης στη θεραπεία της ψωρίασης των χεριών και των ποδιών (παλαμοπελματιαία) που θεωρούνται περιοχές του σώματος οι οποίες παρουσιάζουν δυσκολία στη θεραπεία7. Σε ποσοστό περίπου 60% των ασθενών επετεύχθησαν καθαρές ή σχεδόν καθαρές παλάμες και πέλματα με τη σεκουκινουμάμπη, ενώ η βελτίωση συνεχίστηκε για διάστημα 1,5 έτους7. Αυτό καταδεικνύει την ισχύ της σεκουκινουμάμπης ως σημαντικής θεραπευτικής επιλογής για ασθενείς με ψωρίαση σε αυτές τις περιοχές του σώματος οι οποίες είναι ζωτικές για την καθημερινή λειτουργία. Είναι γνωστό ότι οι εν λόγω ασθενείς βιώνουν μεγαλύτερο βαθμό ανικανότητας και δυσφορίας σε σύγκριση με τους ασθενείς με ψωρίαση σε άλλες περιοχές του σώματος8.

 

Τα πρόσφατα δημοσιευμένα δεδομένα παρουσιάζουν επίσης ότι η σεκουκινουμάμπη υπερέχει έναντι της ουστεκινουμάμπης στην επίτευξη και διατήρηση καθαρού δέρματος  για διάστημα έως και 1 έτους σε ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή ψωρίαση: 76% με τη σεκουκινουμάμπη έναντι 61% με την ουστεκινουμάμπη (P<0,0001) στις 52 εβδομάδες2. Η σεκουκινουμάμπη έχει πλέον παρουσιάσει υπεροχή στην αποτελεσματικότητα καθώς και διατήρηση αυτής, έναντι της ουστεκινουμάμπης και της ετανερσέπτης, δύο ευρέως χρησιμοποιούμενων βιολογικών θεραπειών2,9. Η μελέτη άμεσης σύγκρισης CLEAR δημοσιεύθηκε πριν από το συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας στην Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ακαδημίας Δερματολογίας (JAAD).

 

Σχετικά με τη σεκουκινουμάμπη και την ιντερλευκίνη-17Α (IL-17A)

Η σεκουκινουμάμπη είναι ένα πλήρως ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα που εξουδετερώνει επιλεκτικά την IL-17A. Σύμφωνα με έρευνες, η IL-17A μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διεργασία της ανοσοαπόκρισης του οργανισμού στην ψωρίαση, την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα (AS) και την ψωριασική αρθρίτιδα (PsA)10,11.

 

Η σεκουκινουμάμπη είναι εγκεκριμένη σε περισσότερες από 65 χώρες για τη θεραπεία της μέτριας έως σοβαρής ψωρίασης κατά πλάκας, περιλαμβάνοντας τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ιαπωνία, την Ελβετία, την Αυστραλία, τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Στην Ευρώπη, η σεκουκινουμάμπη είναι εγκεκριμένη ως συστηματική θεραπεία πρώτης γραμμής για τη μέτρια έως σοβαρή ψωρίαση σε ενήλικες ασθενείς12. Στις ΗΠΑ, η σεκουκινουμάμπη είναι εγκεκριμένη ως θεραπεία της μέτριας έως σοβαρής ψωρίασης κατά πλάκας σε ενήλικες ασθενείς που είναι υποψήφιοι για συστηματκή θεραπεία ή φωτοθεραπεία13.

 

Επιπλέον, η σεκουκινουμάμπη είναι ο πρώτος αναστολέας IL-17A που έχει εγκριθεί σε περισσότερες από 50 χώρες για τη θεραπεία της ενεργού AS και PsA, περιλαμβάνοντας τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις ΗΠΑ. Επιπλέον, η σεκουκινουμάμπη είναι εγκεκριμένη για τη θεραπεία της PsA και της φλυκταινώδους ψωρίασης στην Ιαπωνία.

 

Περισσότεροι από 10.000 ασθενείς έχουν λάβει θεραπεία με σεκουκινουμάμπη στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών για πληθώρα ενδείξεων, ενώ έχει χορηγηθεί σε περισσότερους από 50.000 ασθενείς μετά την έγκρισή της14.

 

Σχετικά με τη μελέτη αποτελεσματικότητας της σεκουκινουμάμπης σε διάστημα 4 ετών (A2304E1)1
Η μελέτη A2304E1 είναι μια πολυκεντρική, ανοιχτή, διπλά τυφλή μελέτη  που αποτελεί 4ετή επέκταση της πιλοτικής μελέτης Φάσης ΙΙΙ SCULPTURE. Στη μελέτη SCULPTURE, ασθενείς με ανταπόκριση PASI 75 κατά την Εβδομάδα 12 τυχαιοποιήθηκαν σε διπλά τυφλή θεραπεία συντήρησης με σεκουκινουμάμπη 300 mg ή 150 mg, η οποία χορηγήθηκε είτε σε δοσολογικό σχήμα 4 εβδομάδων με σταθερά διαστήματα είτε σε δοσολογικό σχήμα επανάληψης της θεραπείας ανάλογα με τις ανάγκες-μη σταθερών διαστημάτων. Το ίδιο θεραπευτικό σχήμα εφαρμόστηκε σε 642 ασθενείς που ολοκλήρωσαν τις 52 εβδομάδες θεραπείας και κατόπιν συνέχισαν στην επέκταση.

Ο πρωταρχικός στόχος αυτής της μελέτης επέκτασης ήταν η αξιολόγηση της μακροπρόθεσμης ασφάλειας και ανεκτικότητας της σεκουκινουμάμπης σε ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή ψωρίαση κατά πλάκας. Στις μετρήσεις της αποτελεσματικότητας περιλαμβάνονταν η αναλογία των ασθενών στους οποίους επετεύχθη PASI 75, PASI 90 και PASI 100.

 

Σχετικά με τη μελέτη CLEAR

Η μελέτη CLEAR (σύγκριση για την αξιολόγηση της μακροπρόθεσμης αποτελεσματικότητας, της ασφάλειας και της ανεκτικότητας της σεκουκινουμάμπης έναντι της ουστεκινουμάμπης) είναι μια πολυκεντρική, παράλληλων ομάδων, διπλά τυφλή μελέτη της σεκουκινουμάμπης (n=335) έναντι της ουστεκινουμάμπης (ν=336) για τη σύγκριση της αποτελεσματικότητας, της ασφάλειας και της ανεκτικότητας σε ενήλικες με μέτρια έως σοβαρή ψωρίαση κατά πλάκας. Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν και έλαβαν είτε σεκουκινουμάμπη (300 mg) με υποδόρια ένεση κατά την έναρξη και κατά τις Εβδομάδες 1, 2 και 3 και στη συνέχεια κάθε 4 εβδομάδες από την Εβδομάδα 4, είτε ουστεκινουμάμπη (στη δοσολογία που αναφέρεται στην ένδειξη του φαρμάκου). Η σεκουκινουμάμπη πέτυχε τον πρωταρχικό στόχο της ανωτερότητας κατά PASI 90 ανταπόκρισης, την Εβδομάδα 16. Η ανταπόκριση PASI 90 κατά την εβδομάδα 52 αποτέλεσε δευτερεύον καταληκτικό σημείο της εν λόγω μελέτης. Οι ανταποκρίσεις PASI 100 και PRO (συμπεριλαμβανομένων των ανταποκρίσεων DLQI) στις 52 εβδομάδες αποτελούν διερευνητικά καταληκτικά σημεία2.

 

Παραπομπές

  1. Bissonnette R et al. Secukinumab maintains high levels of efficacy through 4 years of treatments: results from an extension to a phase 3 study (SCULPTURE). Presented as a late breaking abstract at the European Academy of Dermatology and Venereology 2016. 1st October 2016.
  2. Blauvelt A et al. Secukinumab is superior to ustekinumab in clearing skin of subjects with moderate to severe plaque psoriasis up to 1 year: results from the CLEAR study. J Am Acad Dermatol. 2016; http://dx.doi.org/10.1016/j.jaad.2016.08.008
  3. European Medicines Agency. Guideline on clinical investigation of medicinal products indicated for the treatment of psoriasis. Available at: http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Scientific_guideline/2009/09/WC500003329.pdf. Accessed September 2016.
  4. Ryan C et al. Research gaps in psoriasis: opportunities for future studies. J Am Acad Dermatol. 2014; 70:146-167.
  5. ACTAS Dermo-Sifiliográficas. Spanish Evidence-Based Guidelines on the Treatment of Psoriasis With Biologic Agents. Available at: http://www.actasdermo.org/en/spanish-evidence-based-guidelines-on-treatment/articulo/S1578219013001789/. Accessed September 2016.
  6. Canadian Dermatology Association. Canadian Guidelines for the Management of Plaque Psoriasis. Available at: http://www.dermatology.ca/wp-content/uploads/2012/01/cdnpsoriasisguidelines.pdf. Accessed September 2016.
  7. Gottlieb A et al. Secukinumab is effective in subjects with moderate to severe palmoplantar psoriasis: 1.5 year results from the GESTURE study. Presented as an abstract at the 25th European Academy of Dermatology and Venerology. Vienna, Austria. 1st October 2016.
  8. Pettey A et al. Patients with palmoplantar psoriasis have more physical disability and discomfort than patients with other forms of psoriasis: implications for clinical practice. J Am Acad Dermatol. 2003;49(2):271-275.
  9. Langley RG et al. Secukinumab in plaque psoriasis – results of two phase three trials. N Engl J Med. 2014;371(4):326-338.
  10. Kirkham BW, et al. Interleukin-17A: a unique pathway in immune-mediated diseases: psoriasis, psoriatic arthritis and rheumatoid arthritis. 2014; 141:133–142.
  11. Ivanov S, Linden A. Interleukin-17 as a drug target in human disease. Trends Pharmacol Sci. 2009; 30(2):95–
  12. Summary of Product Characteristics. Novartis Europharm Limited. Available at: http://www.ema.europa.eu/ema/index.jsp?curl=pages/medicines/human/medicines/003729/human_med_001832.jsp&mid=WC0b01ac058001d124. Accessed September 2016.
  13. Secukinumab) [prescribing information]. East Hanover, NJ: Novartis Pharmaceuticals Corp, 2016.
  14. Data on file. May 2016.
  15. International Federation of Psoriasis Associations (IFPA) World Psoriasis Day website. “About Psoriasis.” Available at: http://www.worldpsoriasisday.com/web/page.aspx?refid=114. Accessed September 2016.
  16. Kumar B et al. Palmoplantar Lesions in Psoriasis: A Study of 3065 Patients. Acta Dermatol Venereol. 2002;82:192-195.
  17. National Psoriasis Foundation. Psoriatic disease: about psoriasis. Available at: psoriasis.org/about-psoriasis. Accessed September 2016.
  18. Mease PJ, Armstrong AW. Managing patients with psoriatic disease: the diagnosis and pharmacologic treatment of psoriatic arthritis in patients with psoriasis. Drugs. 2014; 74:423-441.

Πεμπτη 13 Οκτωβριου Παγκόσμια Ημέρα Όρασης

eyeworldday

«Αιτίες απώλειας όρασης και τρόποι αντιμετώπισης»

 

285 εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο έχουν σοβαρά προβλήματα όρασης εκ των οποίων 39 εκατομμύρια άτομα έχουν χάσει τελείως την όρασή τους. Στο 80% των περιπτώσεων αυτών η απώλεια της όρασης θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί[i]

 

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Όρασης, που γιορτάζεται κάθε χρόνο τη δεύτερη Πέμπτη του Οκτωβρίου, η εταιρεία Novartis Hellas διοργάνωσε στις 12 Οκτωβρίου υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Υαλοειδούς Αμφιβληστροειδούς, Συνέντευξη Τύπου κατά την οποία παρουσιάστηκαν θέματα για την υγεία των οφθαλμών, καθώς και νεότερα δεδομένα για τις οφθαλμολογικές παθήσεις, τις αιτίες απώλειας όρασης και τους τρόπους αντιμετώπισής τους.

press161012

Από αριστερά προς τα δεξιά: Η κα. Σταματίνα Καμπανάρου, Οφθαλμίατρος και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Υαλοειδούς Αμφιβληστροειδούς (Ε.Ε.Υ.Α), η κα. Μάνια Νισκοπούλου Ph.D., Οφθαλμίατρος και Ταμίας της Ε.Ε.Υ.Α. και ο κ. Ευστράτιος Παροικάκης, Διευθυντής Οφθαλμολογίας στη Β΄ Οφθαλμολογική Κλινική του Οφθαλμιατρείου Αθηνών και Ειδ. Γραμματέας της Ε.Ε.Υ.Α.

 

Οι παθήσεις της ωχράς κηλίδας εκτιμάται ότι επηρεάζουν περισσότερους από 50 χιλιάδες ασθενείς στη χώρα μας[ii],επιφέροντας βαρύτατη απώλεια όρασης, που σε αρκετές περιπτώσεις φτάνει τα επίπεδα νομικής τύφλωσης. Οι κυριότερες από αυτές τις παθήσεις είναι η ΗλικιακήΕκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας (ΗΕΩ) καιτο Διαβητικό Οίδημα της Ωχράς Κηλίδας (ΔΟΩ). Κοινός τόπος στην επιτυχημένη αντιμετώπιση τους είναι η έγκαιρη διάγνωση και η άμεση θεραπευτική αντιμετώπιση. Hκα. Σταματίνα Καμπανάρου, Οφθαλμίατρος και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Υαλοειδούς Αμφιβληστροειδούς (Ε.Ε.Υ.Α),δήλωσε χαρακτηριστικά για τις παθήσεις αυτές: «Πρόκειται για Οφθαλμολογικές παθήσεις, οι οποίες αν μείνουν αδιάγνωστες και χωρίς θεραπεία οδηγούν σε τύφλωση, ενώ η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία αυτών προστατεύουν την όραση των ασθενών μας.Για τον λόγο αυτό η Ελληνική Εταιρεία Υαλοειδούς Αμφιβληστροειδούς συστήνει, ειδικά στους ηλικιωμένους αλλά και σε όσους πάσχουν από διαβήτη, να επισκέπτονται τον Οφθαλμίατρό τους οπωσδήποτε μία φορά κάθε χρόνο.»

 

Τι όμως ακριβώς είναι αυτές οι δύο παθήσεις, από ποιάπροκαλούνται και τί μπορεί να κάνει ο γενικός πληθυσμός για να τις αντιμετωπίσει;

 

Ηλικιακή Εκφύλιση Ωχράς Κηλίδας

 

Η Ηλικιακή Εκφύλιση ωχράς κηλίδας,αποτελεί μια χρόνια, εκφυλιστική νόσος του αμφιβληστροειδή, η οποία προκαλεί απώλεια της κεντρικής όρασης, αφήνοντας ανέπαφη την περιφερειακή ή πλευρική όραση. Προσβάλλει 20-25 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, με το 2,3% των ατόμων αυτών ηλικίας >65 ετών στην Ευρώπη. Γενικά υπάρχει μια σαφής σχέση μεταξύ  ηλικίας και εμφάνισηςΗΕΩ, με αυτήν να αναπτύσσεται πολύ περισσότερο σε μεγαλύτερες ηλικίες,γι’αυτό και ονομάζεται ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας3.Ωστόσο, δεν αποτελείμια φυσιολογική ή αναπόφευκτη συνέπεια της γήρανσης.

 

 

Παράγοντες κινδύνουΗλικιακής Εκφύλισης Ωχράς Κηλίδας:

 

  • Ηλικία: ο κίνδυνος αυξάνεται με την πάροδο των ετών: το ποσοστό εμφάνισης της νόσου αυξάνεται από λιγότερο από 10% για τα άτομα ηλικίας 43-45 ετών σεσχεδόν 40% για τα άτομα ηλικίας άνω των 75 ετών
  • Οικογενειακό ιστορικό: έως τριπλάσιος κίνδυνος στα μέλη της οικογένειας (γονείς και αδέλφια)
  • Φύλο: οι γυναίκες είναι περισσότερο ευπαθείς
  • Φυλή: τα άτομα καυκάσιας καταγωγής διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο

 

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι καπνιστές μπορεί να εμφανίσουν τη νόσο πέντε έως δέκα χρόνια νωρίτερα σε σύγκριση με τους μη καπνιστές. Όσοι έχουν γενετική προδιάθεση και καπνίζουν διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν υγρή εκφύλιση ωχράς κηλίδας.

 

ΣυμπτώματαΗλικιακής Εκφύλισης Ωχράς Κηλίδας[iii]:

 

Στα πρώιμα στάδια, τα συμπτώματα συνήθως δεν γίνονται αντιληπτά.

Καθώς η νόσος εξελίσσεται, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

 

  • Δυσκολία στην ανάγνωση ή σε άλλη δραστηριότητα που απαιτεί οξεία όραση
  • Μεταμορφοψία, παραμόρφωσηόπου οι ευθείες γραμμές μπορεί να μοιάζουν κυματιστές ή καμπύλες
  • Η αναγνώριση προσώπων γίνεται δυσχερής
  • Σκοτεινά ή κενά σημεία στο κέντρο της όρασης
  • Η ανάγκη για περισσότερο φωτισμό, η ευαισθησία στην αντηλιά, η μειωμένη νυχτερινή όραση και η περιορισμένη χρωματική ευαισθησία μπορεί επίσης να είναι ενδείξεις ότι κάτι δεν πάει καλά.

 

 

Σημείο κλειδί στην αντιμετώπιση της νόσου είναι η άμεση έναρξή της θεραπευτικής αγωγής, που αν εφαρμοστεί έγκαιρα όχι μόνο εμποδίζει την περεταίρω απώλεια όρασης, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις αποκαθιστά μέρος της όρασης που έχει χαθεί. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε η καΜάνια ΝισκοπούλουPh.D., Οφθαλμίατρος καιΤαμίας της Ε.Ε.Υ.Α.«οι σύγχρονες θεραπείες διασφαλίζουν καλή τελική όραση. Η έγκαιρη έναρξη της αγωγής επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα.»

 

 

Διαβητικό Οίδημα Ωχράς Κηλίδας

 

O σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) είναι μια πολύ διαδεδομένη νόσος, οι συχνότερες επιπλοκές της οποίας είναι οι μικροαγγειακές επιπλοκές[iv].Μια από τις μικροαγγειακές επιπλοκές αποτελεί και η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (ΔΑ)[v]. Το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας (ΔΟΩ) είναι απόρροια της ΔΑ και συχνότατη αιτία τύφλωσης ατόμων παραγωγικής ηλικίας[vi],[vii]

 

Παράγοντες κινδύνουγια Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια και Διαβητικό Οίδημα Ωχράς Κηλίδας[viii]:

 

 

  • Διάρκεια διαβήτη
  • Κακός γλυκαιμικός έλεγχος
  • Υπέρταση
  • Υψηλή χοληστερόλη

 

 

ΣυμπτώματαΔιαβητικού Οιδήματος Ωχράς Κηλίδας:

 

Στα πρώιμα στάδια, τα συμπτώματα συνήθως δεν γίνονται αντιληπτά.

Καθώς η νόσος εξελίσσεται, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα[ix]:

 

  • Θολή όραση
  • Κηλίδες στο οπτικό πεδίο
  • Μεταμορφοψία,παραμόρφωση εικόνας, όπου οι ευθείες γραμμές μπορεί να μοιάζουν κυματιστές ή καμπύλες
  • Σκοτεινά ή κενά σημεία στο κέντρο της όρασης

 

 

Ο κ. Παροικάκης Ευστράτιος, Διευθυντής Οφθαλμολογίας στη Β΄ Οφθαλμολογική Κλινική του Οφθαλμιατρείου Αθηνών και Ειδ. Γραμματέας της Ε.Ε.Υ.Α. εξήγησε ότι «Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί το πρωταρχικό αίτιο πρωτοπαθούς τύφλωσης σε άτομα παραγωγικής ηλικίας στο δυτικό κόσμο και στην Ελλάδα. Η σύγχρονη αντιμετώπιση περιλαμβάνει ειδικούς αντιαγγειογενετικούς παράγοντες, εμφυτεύματα κορτικοειδών, φωτοπηξία με laser και χειρουργική αντιμετώπιση με υαλοειδεκτομή. Με τις εξελιγμένες μεθόδους εξέτασης και με έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία η απώλεια της όρασης σήμερα μπορεί να αποτραπεί.»

[i]Πηγή Global Initiative For The Elimination Of Avoidable Blindness Action Plan 2006–2011, WHO 2007 http://www.who.int/blindness/Vision2020_report.pdf

[ii]ΠηγήThessaloniki Eye Study, American Journal of Ophthalmology, December 2006

[iii]ΣεμινάριαΙ.Δ.Ε.Ε

[iv] King et al. Diabetes Care 1998; 21: 1414-1431

[v] Klein et al. Ophthalmology 2009; 116: 1937-1942

[vi] Royal College of Ophthalmology. Diabetic Retinopathy Guidelines. 2005. http://www.rcophth.ac.uk/docs/publications/publishedguidelines/DiabeticRetinopathyGuidelines2005.pdf

[vii] Watkins. BMJ 2003; 326: 924-926

[viii] Ding J, Wong TY. Curr Diab Rep 2012;12:346-54

 

[ix] NEI. 2015: http://www.nei.nih.gov/health/diabetic/retinopathy.asp [accessed December 2015].

 

Lanes RoyalTonic και κανένα κρυολόγημα δε θα σε… ξαναρίξει στο κρεβάτι!

logo lanes150202

Διανύοντας τις πρώτες βροχερές μέρες του φθινοπώρου, οι περισσότεροι από εμάς δεν καταφέρνουν να βγουν «αλώβητοι» από αυτόν τον άστατο καιρό, με το συνάχι και τις ενοχλήσεις στο λαιμό να βρίσκονται σε έξαρση. Πλέον, δεν υπάρχει λόγος να πέσετε στο κρεβάτι με θερμόμετρα και σούπες και να ανέχεστε απλά όλα τα ενοχλητικά συμπτώματα αναμένοντας την ανάρρωση, καθώς η Lanes σας έχει τον καλύτερο σύμμαχο. Το Lanes RoyalTonic είναι το καλύτερο όπλο για να αντιμετωπίσετε άμεσα το κρυολόγημα, να τονώσετε τον οργανισμό σας και να βγείτε νικητές!

lanes161012

Το Lanes RoyalTonic είναι η ιδανική λύση για όσους χρειάζονται τόνωση & άμεση επαναφορά από το κρυολόγημα, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και προληπτικά κατά τους χειμερινούς μήνες για ενίσχυση του οργανισμού και του ανοσοποιητικού συστήματος ενάντια σε ασθένειες.

 

Ο σπάνιος συνδυασμός μοναδικών πρωτοποριακών φυτικών & φυσικών συστατικών, όπως το πρωτόγαλα, τα μανιτάρια Shiitake και Reishi, η υψηλή δοσολογία βασιλικού πολτού (1000mg), η πρόπολη και η βιταμίνη Β6, συστατικά γνωστά για τις ευεργετικές τους ιδιότητες στην τόνωση του οργανισμού, την αντιμετώπιση ιογενών λοιμώξεων, όπως η γρίπη, και την αύξηση των επιπέδων ενέργειας, καθιστούν το Lanes RoyalTonic τον απαραίτητο σύμμαχο σας.

 

Εκτός όμως από την αντιμετώπιση του κρυολογήματος, αυτό το μοναδικό προϊόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από άτομα που έχουν ανάγκη φυσικής και άμεσης τόνωσης, όπως επίσης και σε περιόδους απαιτητικής εργασίας και έντονου σωματικού και πνευματικού στρες για την άμεση ενδυνάμωση του οργανισμού.

 

Το Lanes RoyalTonic αποτελεί την πληρέστερη και πιο προσιτή πρόταση της αγοράς, καθώς διατίθεται στην τιμή των 14,9€.

 

Φέτος το φθινόπωρο, αφήστε το Lanes RoyalTonic να… αναλάβει δράση και τα ενοχλητικά συμπτώματα του κρυολόγηματος θα είναι πια παρελθόν!

 

Νεότερες Εξελίξεις στη Θεραπεία των Αιματολογικών Κακοηθειών

Τα τελευταία χρόνια αλλάζει ραγδαία το θεραπευτικό τοπίο στην αντιμετώπιση των αιματολογικών κακοηθειών, καθώς τα αποτελέσματα κλινικών ερευνών δείχνουν ότι η χρήση νεότερων και πιο εξελιγμένων μονοκλωνικών αντισωμάτων συμβάλλει στην περαιτέρω βελτίωση της έκβασης των  ασθενών με αυτές τις παθήσεις.

 

Οι αιματολογικές κακοήθειες όπως η  χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία (ΧΛΛ) και το  οζώδες λέμφωμα (ΟΛ), o συχνότερος τύπος βραδέως εξελισσόμενου μη-Hodgkin λεμφώματος,είναι ασθένειες με περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές.Με τα νεότερα κλινικά δεδομένα είναι πλέον διαθέσιμες νεότερες και πιο αποτελεσματικές θεραπείες για τη διαχείριση αυτών των νόσων, όπως τονίστηκε σε σημερινή συνέντευξη Τύπου από τη καΜαρία Αγγελοπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Αιματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Αιματολογική Κλινική του Νοσοκομείου Αθηνών «Λαϊκό» και τον κ.Ιωάννη Κοτσιανίδη, καθηγητή Αιματολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Διευθυντή Αιματολογικής Κλινικής στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης.

από αριστερά προς τα δεξιά: κος. Κοτσιανίδης Ιωάννης, Καθηγητής Αιματολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Διευθυντής Αιματολογικής κλινικής, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης κα. Μαρία Αγγελοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αιματολογική Κλινική Νοσοκομείο «Λαϊκό», Αθήνα

από αριστερά προς τα δεξιά:
κος. Κοτσιανίδης Ιωάννης, Καθηγητής Αιματολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Διευθυντής Αιματολογικής κλινικής, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης
κα. Μαρία Αγγελοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αιματολογική Κλινική Νοσοκομείο «Λαϊκό», Αθήνα

 

Η ΧΛΛ είναι η συχνότερη μορφή λευχαιμίας στον Δυτικό κόσμο, η οποία αντιστοιχεί στο 25-30% όλων των μορφών λευχαιμίας.Κάθε χρόνο ευθύνεται για περισσότερα από 20.000 νέα περιστατικά και 13.000 θανάτους στην Ευρώπη. Προσβάλλει πιο συχνά τους άνδρες και τους ηλικιωμένους. Το 80% των ασθενών είναι >60 ετών, με μέσο όρο ηλικίας προσβολής τα 69,6 έτη.

 

Ταυτόχρονα, κάθε μέρα, περισσότερα από 50 άτομα στην Ευρώπη διαγιγνώσκονται με οζώδες λέμφωμα, που αποτελεί τον πιο συχνό τύπο βραδέως εξελισσόμενου μη-Hodgkin λεμφώματος.

 

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια κα Μαρία Αγγελοπούλουανέφερε«σήμερα έχουμε στη διάθεσή μας ισχυρά όπλα για να καταστήσουμε τη ΧΛΛμία ασθένειααντιμετωπίσιμη για μεγάλο χρονικό διάστημα, δίνοντας μία ουσιαστική παράταση της επιβίωσης, χωρίς οι ασθενείς να χάνουν την ποιότητα ζωής τους».Είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο – τόνισε η κα Μαρία Αγγελοπούλου – το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει μία νέα θεραπεία που βασίζεται στη χορήγηση της ομπινουτουζουμάμπης σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία με χλωραμβουκίλη για τη θεραπεία μη προθεραπευμένωνασθενών με χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία και συννοσηρότητες που τους καθιστούν ακατάλληλους για θεραπεία με πλήρη δόση φλουνταραμπίνης.

 

Η ομπινουτουζουμάμπη είναι το πρώτο βιοτεχνολογικά τροποποιημένο αντι-CD20 μονοκλωνικό αντίσωμα τύπου ΙΙ και εγκρίθηκε από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA) με τον χαρακτηρισμό της καινοτόμου θεραπείας (breakthroughdesignation).Πρόκειται για μία θεραπευτική επιλογή που προσφέρει μεγαλύτερης διάρκειας ύφεση της νόσου στους πάσχοντες από ΧΛΛ. .Η Ευρωπαϊκή έγκριση βασίστηκε στα αποτελέσματα της μελέτης CLL11, η οποία έδειξε ότι η νέα θεραπεία μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου ή θανάτου κατά 54% συγκριτικά με άλλες συνδυαστικές θεραπείες

 

Η ομπινουτουζουμάμπη σε συνδυασμό με χλωραμβουκίλη συνέβαλλε στην παράταση της επιβίωσης των μη προθεραπευμένωνασθενών με ΧΛΛ συγκριτικά με τους ασθενείς που έλαβαν μονοθεραπεία με χλωραμβουκίλη. Επιπλέον, , έδειξε υπεροχή στην παράταση του χρόνου χωρίς εξέλιξη της νόσου (Progressionfreesurvival) συγκριτικά με τη μέχρι σήμερα θεραπεία εκλογής, τη ριτουξιμάμπη. Έτσι η διάμεση η επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου ήταν 28,7 μήνες για τους ασθενείς που έλαβαν τον συνδυασμό ομπινουτουζουμάμπη/χλωραμβουκίλησυγκριτικά με τους 15,7 μήνες για εκείνους που αντιμετωπίσθηκαν με ριτουξιμάμπη/χλωραμβουκίλη. Τέλος, αυξάνει κατά ένα περίπου χρόνο το διάστημα μέχρι την επόμενη θεραπεία, συγκριτικά με την ριτoυξιμάμπη, ξεπερνώντας τα 4 έτη (38,2 μήνες έναντι 51,1 μηνών).

 

Παράλληλα, η θεραπεία με ομπινουτουζουμάμπη πρόσφατα έλαβε έγκριση στην Ευρώπη σε συνδυασμό με βενδαμουστίνη, για τους ασθενείς με οζώδες λέμφωμα που δεν ανταποκρίνονται πλέον σε  προηγούμενη θεραπεία με ριτουξιμάμπη.Η έγκριση βασίζεται στα αποτελέσματα της  μελέτης φάσης ΙΙΙ GADOLIN, η οποία έδειξε ότιη χορήγηση ομπινουτουζουμάμπης σε συνδυασμό μεβενδαμουστίνη, ακολουθούμενη από μονοθεραπεία με ομπινουτουζουμάμπη οδήγησε σε μείωση κατά 52% του κινδύνουεξέλιξης  της νόσου ή θανάτου, ενώ ταυτόχρονα η επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου ήταν διπλάσια σε σχέση με μονοθεραπεία με βενδαμουστίνη (29,2 μήνες έναντι 13,7). Παράλληλα, οι ασθενείς που έλαβαν το σχήμα ομπινοτουζουμάμπης / βενδαμουστίνης εμφάνισαν επίσης 38% μείωση στον κίνδυνο θανάτου συγκριτικά με τα άτομα που έλαβαν μονοθεραπεία με βενδαμουστίνη.

 

«Το οζώδες λέμφωμα είναι ο συχνότερος τύπος μη-Hodgkin λεμφώματος (NHL), ο οποίος αντιστοιχεί σε ένα στα πέντε περιστατικά μη-Hodgkin λεμφώματος (NHL). Θεωρείται ανίατος με συχνές υποτροπές», τόνισε στη συνέντευξη Τύπου οΚαθηγητής κ.Ιωάννης Κοτσιανίδης,. Σύμφωνα με τον Καθηγητή Ιωάννη Κοτσιανίδη, η θεραπευτική αντιμετώπιση  του οζώδους λεμφώματος είναι δύσκολη  καθώς,αν και οι περισσότεροι ασθενείς αρχικά ανταποκρίνονται σε πολύ υψηλά ποσοστά στη βασική θεραπεία, εν τέλει η νόσος δεν αντιμετωπίζεται και τελικά πολλοί είναι εκείνοι που εμφανίζουν υποτροπή.Η νέα θεραπεία προσφέρει  ελπίδα στους ασθενείς καθώς αυξάνει το συνολικό χρόνο επιβίωσής τους , κατέληξε ο κ. Ιωάννης Κοτσιανίδης.

 

Τα οζώδη λεμφώματα αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% των λεμφωμάτων. Η μέση ηλικία εμφάνισης είναι τα 60 έτη περίπου και προσβάλει πιο συχνά τις γυναίκες.Πρόκειται για λεμφώματα με συχνά βραδεία εξέλιξη και ανταποκρίνονται καλά στην θεραπεία, αλλά η ίαση είναι δύσκολη.

 

Στη ΧΛΛ όπως και στο ΟΛ τα συχνότερα ανεπιθύμητα συμβάντα ήταν οι σχετιζόμενες με την έγχυση αντιδράσεις (IRR), οι λοιμώξεις και ο χαμηλός αριθμός συγκεκριμένων ειδών λευκών αιμοσφαιρίων (ουδετεροπενία).

 

Η ομπινουτουζουμάμπη είναι διαθέσιμη στους Έλληνες ασθενείς και καλύπτεται από τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

 

 

 

 

Βιβλιογραφία

  1. Goede V, et al. Obinutuzumab plus chlorambucil in patients with CLL and coexisting conditions NEJM 2014;370:1101-1110 DOI: 1056/NEJMoa1313984
  2. Lamanna N et al. Chronic Lymphocytic Leukemia and Hairy-Cell Leukemia. Cancer Management [Available at:http://www.cancernetwork.com/cancer-management/chronic-lymphocytic-leukemia-and-hairy-cell-leukemia
  3. Ferlay J, et al. Cancer incidence and mortality patterns in Europe: estimates for 40 countries in 2012 Eur J Cancer 2013;49(6):1374- 403. DOI: 10.1016/j.ejca.2012.12.027

GLOBOCAN Europe (2012) Estimate cancer incidence, all ages: both sexes [Available at:

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία θεσμικός εταίρος του 34ου Μαραθωνίου της Αθήνας με το μήνυμα της πρόληψης της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας

epe151020a

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ), εδραιώνοντας την εξαιρετική συνεργασία της με τον ΣΕΓΑΣ, θα είναι για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά – και πέμπτη συνολικά – Θεσμικός Εταίρος του 34ου Μαραθωνίου της Αθήνας, του Αυθεντικού.

 

Η συνεργασία αυτή, που ανακοινώθηκε σήμερα κατά τη διάρκεια κοινής Συνέντευξης Τύπου του Προέδρου της ΕΠΕ, κ. Μιχάλη Τουμπή και του Προέδρου του ΣΕΓΑΣ, κ. Κώστα Παναγόπουλου, πραγματοποιείται στο πλαίσιο των δράσεων της ενημερωτικής εκστρατείας «Μεγαλώνουμε με Υγεία», που πραγματοποιείται σε συνεργασία με τη Pfizer Hellas, και έχει ως στόχο την πρόληψη νοσημάτων μέσω υιοθέτησης υγιεινών συμπεριφορών (εμβολιασμός, τακτική άσκηση, αποχή από το κάπνισμα, ισορροπημένη διατροφή, προληπτικός διαγνωστικός έλεγχος) και τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής των ατόμων.

Οι δράσεις της εκστρατείας, με το κεντρικό μήνυμα epe161011b«Εμβολιαζόμαστε κατά της Πνευμονιοκοκκικής Πνευμονίας – Κάνουμε την Πρόληψη Πράξη Ζωής!», επικεντρώνονται και αυτή τη χρονιά στην πρόληψη της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας, μιας απειλητικής για τη ζωή λοίμωξης του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, που προσβάλλει παιδιά και ενήλικες σε ολόκληρο τον κόσμο.

 

Ο κ. Τουμπής, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου, δήλωσε:

«Η επιτυχημένη συνεργασία μας με τον Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας – το σημαντικότερο αθλητικό γεγονός στην Ελλάδα αλλά και ένα θεσμό με διεθνή εμβέλεια – έχει αποτελέσει όλα αυτά τα χρόνια ένα εξαιρετικό “όχημα”, προκειμένου να ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε χιλιάδες συμπολίτες μας για τη σημασία της πρόληψης.

 

Αναγνωρίζοντας, ως Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, την ανάγκη για καλύτερη ενημέρωση του κοινού σχετικά με την πνευμονιοκοκκική πνευμονία, μια σοβαρή νόσο με θνητότητα μεγαλύτερη του 15% σε ευαίσθητους πληθυσμούς (βρέφη, μικρά παιδιά, ηλικιωμένους, καπνιστές, ασθενείς με χρόνια νοσήματα, όπως σακχαρώδης διαβήτης, άσθμα, ΧΑΠ, καρδιαγγειακά νοσήματα, αλκοολισμός κλπ), επικεντρώνουμε για άλλη μια χρονιά τις προσπάθειές μας στην κάλυψη αυτού του ενημερωτικού κενού, που πλέον καταδεικνύεται και από ερευνητικά στοιχεία.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας PneuVUE, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα σε 9 χώρες της Ε.Ε μεταξύ αυτών και στην Ελλάδα, παρατηρείται χαμηλή επίγνωση της πνευμονίας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι, ενώ το 91% των ενηλίκων μεγαλύτερης ηλικίας ισχυρίζεται ότι γνωρίζει τι είναι η πνευμονία, μόνο το 48% γνωρίζει για τον προληπτικό εμβολιασμό και ακόμα χαμηλότερα είναι τα ποσοστά (21%) των ατόμων που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, τα οποία έχουν εμβολιαστεί.

epe161011

Είναι χαρακτηριστικό, μάλιστα, ότι καταγράφεται μεγάλη αβεβαιότητα για το αν η πνευμονία είναι προλαμβανόμενη ασθένεια και για το πώς αυτή μπορεί να προληφθεί, καθώς περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η διατήρηση της υγείας τους σε καλά επίπεδα (98%), η αποχή από το κάπνισμα (95%), ακόμα και το να φορούν ζεστά ρούχα (82%), αποτελούν αποτελεσματικά μέτρα κατά της πνευμονίας σε σύγκριση με τον εμβολιασμό (73%).

Είναι για εμάς, λοιπόν, σημαντικό να ενημερώσουμε το κοινό σχετικά με όλες τις πτυχές της πνευμονίας και για τον κίνδυνο που θα μπορούσε να αποτελέσει για αυτούς προσωπικά, αυτή η νόσος.»

από αριστερά προς τα δεξιά: κ. Μιχάλης Τουμπής, Πρόεδρος Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (Ε.Π.Ε.)  κ. Κώστας Παναγόπουλος, Πρόεδρος ΣΕΓΑΣ  κ. Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, Γενικός Γραμματέας Ε.Π.Ε.

από αριστερά προς τα δεξιά:
κ. Μιχάλης Τουμπής, Πρόεδρος Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (Ε.Π.Ε.)
κ. Κώστας Παναγόπουλος, Πρόεδρος ΣΕΓΑΣ
κ. Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, Γενικός Γραμματέας Ε.Π.Ε.

Ο πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ, κ. Κώστας Παναγόπουλος, δήλωσε σχετικά «Η κοινή προσπάθεια του ΣΕΓΑΣ και της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, που μετρά πλέον 5 χρόνια, έχει στόχο να παροτρύνουμε κάθε Έλληνα και κάθε Ελληνίδα, να υιοθετήσουν ένα διαφορετικό, έναν καλύτερο τρόπο ζωής.  Το μήνυμα “Μεγαλώνουμε με υγεία”, με ιδιαίτερη έμφαση και για αυτή τη χρονιά στην πρόληψη της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας, αποτελεί ουσιαστικά το διαβατήριο για καλύτερη υγεία και καλύτερη ποιότητα ζωής.  Και προκειμένου, αυτό το διαβατήριο να “εκδοθεί” για κάθε έναν από εμάς και να βρίσκεται σε ισχύ για πολλά ακόμα χρόνια, η πρόληψη, η σωστή διατροφή, η άσκηση, ο εμβολιασμός, αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις.»

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, ως θεσμικός εταίρος του 34ου Μαραθωνίου της Αθήνας, θα υλοποιήσει μια σειρά από ενέργειες με τη χορηγία της Pfizer Hellas.

Αναλυτικά:

  • Ειδικά διαμορφωμένο περίπτερο της Ε.Π.Ε. θα βρίσκεται στο χώρο της ATHENS MARATHON EXPO, The Authentic και τις τρεις ημέρες της έκθεσης (10 έως τις 12 Νοεμβρίου 2016), όπου θα πραγματοποιούνται από Ειδικούς Πνευμονολόγους δωρεάν σπιρομετρήσεις για το κοινό και θα διανέμεται σχετικό ενημερωτικό υλικό.
  • Ομάδα με πάνω από 230 δρομείς θα συμμετέχει με το μήνυμα «Εμβολιαζόμαστε κατά της Πνευμονιοκοκκικής Πνευμονίας – Κάνουμε την Πρόληψη Πράξη Ζωής!» στις τρεις διαδρομές του 34ου Μαραθωνίου της Αθήνας (στην Κλασική Διαδρομή & στους Αγώνες 5 & 10 χλμ.).

Η ενημερωτική καμπάνια «for HER» ταξιδεύει στη Σύρο

roche_logo

Ενημερωτική εκδήλωση του συλλόγου «ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ –W4OHellas» στη Σύρο στις 15 Οκτωβρίου με την ευγενική χορηγία της RocheHellas

 

Αθήνα, 11 Οκτωβρίου: Σταθερή στη θέση της δίπλα στις γυναίκες, η RocheHellas, συμμετέχει με την καμπάνια «forHER» σε δωρεάν ενημερωτική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στην Σύρο, το Σάββατο 15 Οκτωβρίου. Η εκδήλωση πραγματοποιείται από τον σύλλογο «ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ – W4OHellas» με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των γυναικών για τους γυναικολογικούς καρκίνους και τον καρκίνο του μαστού.

 

Στην κεντρική πλατεία της Ερμούπολης, μπροστά στο Δημαρχείο, θα υπάρχει ειδικά διαμορφωμένο υπαίθριο περίπτερο, όπου οι γυναίκες θα μπορούν, από τις 10:00-13:30, να ενημερώνονται από εξειδικευμένες ιατρούς για θέματα που αφορούν τους γυναικολογικούς καρκίνους, τον καρκίνο του μαστού καθώς και τρόπους πρόληψης και έγκυρης διάγνωσης. Επιπλέον, θα παρέχεται η δυνατότητα για δωρεάν ψηλάφηση σε όσες γυναίκες το επιθυμούν.

 

«Είναι πολύ σημαντική η διασφάλιση της πρόσβασης των γυναικών-κατοίκων νησιωτικών περιοχών σε έγκυρη πληροφόρηση και υπηρεσίες έγκαιρης διάγνωσης. Καλούμε τις γυναίκες στη Σύρο και τις οικογένειές τους να επισκεφθούν το περίπτερό μας, να κάνουν δωρεάν ψηλάφηση και να μάθουν περισσότερα για μια νόσο που αν διαγνωστεί έγκαιρα μπορεί να αντιμετωπιστεί» σημείωσε η κα Αθηνά Χριστοπούλου, Παθολόγος – Ογκολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ, Ογκολογικό Τμήμα Γενικό Νοσοκομείο Πατρών Άγιος Ανδρέας, Πάτρα &  μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Γυναίκες στην Ογκολογία – W4O Hellas

 

Η Ξένια Καπόρη, Διευθύντρια Εξωτερικών Υποθέσεων της RocheHellas δήλωσε: «Είναι μεγάλη η χαρά μας που η καμπάνια «forHER» ταξιδεύει και σε προορισμούς εκτός Αττικής. Με αυτό τον τρόπο συνεχίζουμε να στεκόμαστε στο πλευρό των γυναικών σε ολόκληρη τη χώρα, συμβάλλοντας έμπρακτα στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού και την έγκαιρη διάγνωση της νόσου».

 

Η συμμετοχή της RocheHellasσε αυτή την ενημερωτική εκδήλωση αποτελεί μέρος της πανελλαδικής καμπάνιας ενημέρωσης και πρόληψης για τον καρκίνο της γυναίκας «forHER».H καμπάνιαforHERπου το 2016 τελεί υπό την αιγίδα της Εταιρίας Ογκολόγων Ελλάδος (ΕΟΠΕ) και  την Ελληνική Εταιρία Έρευνας και Αντιμετώπισης του Ιού των θηλωμάτων (HPV)  είναι αφιερωμένη στις γυναίκες αλλά απευθύνεται σε όλους, καθώς όλοι έχουμε τουλάχιστον μία σημαντική γυναίκα στη ζωή μας. Με πρωταρχικό όχημα το νέο sitewww.forher.gr έχει στόχο τα μηνύματά της να αγγίξουν ακόμη περισσότερες γυναίκες. Πρόκειται για την πρώτη ολιστική καμπάνια τέτοιου είδους που πραγματοποιείται στη χώρα μας και αποτελεί μία πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης και αισιοδοξίας.

Ο καρκίνος της γυναίκας είναι μια πολύπλοκη νόσος και διαχωρίζεται στον γυναικείο καρκίνο που αφορά στον καρκίνο του μαστού και στον γυναικολογικό που αφορά στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα όπως είναι ο καρκίνος των ωοθηκών και ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.

 

Χορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης είναι ο τοπικός ραδιοφωνικό σταθμός “Empneusi 107 FM”.

roche161011 

Σχετικά με τον σύλλογο «ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ – W4O Hellas»

 

Το Μάιο του 2014, έξι γυναίκες Παθολόγοι – Ογκολόγοι μοιράστηκαν το κοινό τους όραμα και ξεκίνησαν την προσπάθεια οργάνωσης μιας ομάδας γυναικών επαγγελματιών υγείας στον χώρο της Ογκολογίας στην Ελλάδα.

 

Οι «Γυναίκες στην Ογκολογία» (W4O) είναι ένα δυναμικό δίκτυο γυναικών που ασχολούνται με την Ογκολογία, με διττό σκοπό.

 

Από τη μια την προώθηση του διαλόγου για ευκαιρίες, λύσεις, απαντήσεις σε κοινά προβλήματα, ένας χώρος έκφρασης και υποστήριξης των γυναικών ογκολόγων, αλλά κυρίως ένα πρωτοπόρο δυναμικό δίκτυο υποστήριξης, ενημέρωσης και ουσιαστικής κοινωνικής προσφοράς με επίκεντρο τη γυναίκα – ασθενή με καρκίνο.

 

Μέσω του δικτύου «Γυναίκες στην Ογκολογία», η γυναίκα ασθενής με καρκίνο θα βρει την στήριξη, την κατανόηση, την ενημέρωση που χρειάζεται αλλά και την ουσιαστική αρωγή του επιστήμονα σε κάθε διεκδίκηση που αφορά την υγεία της.

 

Βασικός στόχος των Γυναικών στην Ογκολογία (W4O) είναι η στήριξη των οικονομικά αδύναμων ασθενών, αφενός με την κάλυψη των διαγνωστικών και μοριακών εξετάσεων οι οποίες δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία και αφετέρου, με την παροχή βοήθειας προς τις ανασφάλιστες γυναίκες με καρκίνο, μέσα από το δίκτυο των κοινωνικών ιατρείων και των άλλων φορέων κοινωνικής μέριμνας σε όλη την επικράτεια της Ελλάδος.

 

Επίσης μακροπρόθεσμός στόχος της εταιρείας μας είναι η δημιουργία μιας κουλτούρας πρόληψης, μέσω της ενημέρωσης ότι ο καρκίνος είναι μια νόσος όπως όλες οι άλλες που όταν εντοπιστεί έγκαιρα σε πρώιμα στάδια, κατά κανόνα θεραπεύεται.

 

Στους σκοπούς μας είναι η δημιουργία ενός “μόνιμου ταμείου” για τη στήριξη οικονομικά αδύναμων ασθενών με την κάλυψη διαγνωστικών μοριακών εξετάσεων που δεν καλύπτονται από ασφαλιστικά ταμεία, όπως π.χ. γενετικός έλεγχος και συμβουλευτική για κληρονομική προδιάθεση, αλλά και την άμεση βοήθεια ανασφάλιστων γυναικών με καρκίνο μέσω κοινωνικών ιατρείων και άλλων φορέων, ανά την Ελλάδα και όχι μόνο στην Αθήνα.

 

9ο Συνέδριο για τις Σπάνιες Παθήσεις, διάρκειας δύο ημερών, στις 7 & 8 Οκτωβρίου, στην πόλη των Ιωαννίνων,

Η Πανελλήνια Ένωση Σπάνιων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ), στο πλαίσιο της ενημέρωσης των επιστημόνων, των νέων ιατρών, των ασθενών αλλά και του κοινωνικού συνόλου, διοργανώνει το 9ο Συνέδριο για τις Σπάνιες Παθήσεις, διάρκειας δύο ημερών, στις 7 & 8 Οκτωβρίου, στην πόλη των Ιωαννίνων, στο ξενοδοχείο DuLac, με θέμα: “Οι σπάνιες παθήσεις στη Δυτική Ελλάδα”.

pespa161004

Το συγκεκριμένο συνέδριο πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, καθώς και της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών. Αποτελεί, δε, αναπόσπαστο μέρος της προσπάθειας της Π.Ε.Σ.ΠΑ. να διοργανώνει εκπαιδευτικές εκδηλώσεις, ώστε να προωθηθεί η πληρέστερη περίθαλψη των ασθενών στη χώρα μας, με πρώτο βήμα την έγκαιρη διάγνωση και συμμετοχή σε κλινικές μελέτες, με στόχο την ανάπτυξη και κυκλοφορία νέων φαρμάκων, αλλά και γενικά την καλύτερη αντιμετώπιση των ασθενών.

Το πρόγραμμα του φετινού Συνεδρίου περιλαμβάνει μια σειρά από ομιλίες που αφορούν στις Σπάνιες Παθήσεις, ήδη 7.500 καταγεγραμμένες έως τώρα, καθώς και περίπου 65 ορφανά φάρμακα, τα οποία κυκλοφορούν και στη χώρα μας.

Η είσοδος για τις εργασίες του συνεδρίου είναι ελεύθερη.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε :

Πανελλήνια Ένωση Σπάνιων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ.): 210-7660989, 210-7600289

Μακροπρόθεσμα δεδομένα ασφάλειας της απρεμιλάστης, της από του στόματος θεραπείαςγια την ψωρίαση και την ψωριασική αρθρίτιδα, παρουσιάστηκανστο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας(EADV)

genesis_celegene

H αξιολόγηση της κλινικά σημαντικής ανταπόκρισης στην απρεμιλάστη στις μελέτες ESTEEM 1 και 2 πραγματοποιήθηκε με ένα συνδυαστικό εργαλείο που προέκυψε από τις κλίμακες ΣυνολικήςΕκτίμησης του Ιατρού και της Περιοχής Επιφάνειας Σώματος (Physician’s Global Assessment and Body Surface Area, PGAxBSA). 2

Τα μακροχρόνια αποτελέσματα ασφάλειας της απρεμιλάστης, του από του στόματος εκλεκτικού αναστολέα της φωσφοδιεστεράσης4 (PDE4), από κλινικές μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη, παρουσιάστηκαν στο Ετήσιο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας (European Academy of Dermatology and Venereology – EADV) στη Βιέννη, όπως ανακοίνωσε η εταιρεία Celgene International Sàrl, θυγατρική εταιρεία της Celgene Corporation (NASDAQ: CELG).

 

Συγκεκριμένα, παρουσιάστηκαν αναλύσεις συγκεντρωτικών δεδομένων ασφαλείας διάρκειας 156 εβδομάδων (3 ετών) από τις μελέτες ESTEEM 1 και 2 και PALACE 1-3, στις οποίες είχαν ενταχθεί ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή κατά πλάκας ψωρίαση(ESTEEM) και ενεργό ψωριασική αρθρίτιδα (PALACE), οι οποίοιλάμβαναν θεραπεία με απρεμιλάστη 30 mg δύο φορές ημερησίως. Οι ασθενείς με ψωριασική αρθρίτιδα λάμβαναν απρεμιλάστη ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με συγχορηγούμενα τροποποιητικά της νόσου αντιρρευματικά φάρμακα (DMARDs), συμπεριλαμβανομένης της μεθοτρεξάτης.

 

Ο Volker Koscielny, MD, HeadofMedicalAffairs της Celgene στην Ευρώπη, δήλωσε: «Η ψωρίαση είναι μία σύνθετη και πολύπλευρη χρόνια πάθηση, γεγονός που καθιστά την αντιμετώπισή της μία θεραπευτική πρόκληση. Επιπροσθέτως, ένας σημαντικός αριθμός ασθενών θα αναπτύξει στη συνέχεια ψωριασική αρθρίτιδα. Τα σωματικά συμπτώματα και ο αντίκτυπος της νόσου εκτείνονται πέραν της προσβολής του δέρματος. Κατά συνέπεια, διάφοροι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των εξατομικευμένων αναγκών του κάθε ασθενούς, θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν κατά την αξιολόγηση των κατάλληλων θεραπευτικών επιλογών. Με περισσότερους από 100.000 ασθενείς παγκοσμίωςνα έχουν λάβει απρεμιλάστη από την έγκρισή της έως σήμερα3, είναι σημαντικό να τονιστεί το προφίλ ασφάλειας και αποτελεσματικότητάς της σε αυτή τη συνδυαστική ανάλυση δεδομένων τριών ετών για την ψωρίαση και την ψωριασική αρθρίτιδα».

Στη συγκεντρωτική ανάλυση ασφαλείας έως και τις 16 εβδομάδες συμπεριλήφθηκαν 2.242 ασθενείς (εικονικό φάρμακο: n=913, APR30 n=1.329), με 1.905 ασθενείς (3.527,5 έτη ασθενών) να έχουν λάβει απρεμιλάστη για διάστημα έως και 156 εβδομάδες.1

 

Και στα δύο προγράμματα μελετών, στις 16 εβδομάδες παρακολούθησης, οι πιο συχνά εμφανιζόμενες ανεπιθύμητεςενέργειες (ΑΕ) (≥5%των ασθενών) μεταξύ των ασθενών που λάμβαναν απρεμιλάστη ήταν διάρροια, ναυτία, κεφαλαλγία, λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος και ρινοφαρυγγίτιδα. Τα περισσότερα περιστατικά διάρροιας/ναυτίας ήταν ήπιας έως μέτριας βαρύτητας, εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια των πρώτων 2 εβδομάδων χορήγησης της απρεμιλάστης και σε γενικές γραμμές υποχώρησαν μέσα σε έναν μήνα.1

 

Η συχνότητα διακοπής της θεραπείας με απρεμιλάστη εξαιτίας της διάρροιας και της ναυτίας ήταν 1,3% και 1,7% αντίστοιχα, κατά τη διάρκεια των εβδομάδων 0 έως ≤52 της περιόδου έκθεσης στη θεραπεία και 0% και για τις δύο ΑΕ κατά τη διάρκεια των >104 έως≤156 εβδομάδων.4

 

Το προσαρμοσμένο στην έκθεση ποσοστό εμφάνισης (Exposure-Adjusted Incidence Rates, EAIR)(EAIR/100 έτη ασθενών) των ΑΕ, των σοβαρών ΑΕ και των διακοπών της θεραπείας που οφείλονταν σε ΑΕ δεν αυξήθηκε με την αυξανόμενη αθροιστική έκθεση στην απρεμιλάστη κατά τη διάρκεια της περιόδου έκθεσης (0 έως ≥156 εβδομάδες, 3.527,5 έτη ασθενών),γεγονός που επιβεβαιώθηκε από την αξιολόγηση των ποσοστών με βάση την έκθεση ανά έτος.1

 

Η συχνότητα εμφάνισης (EAIR/100 έτη ασθενών) μειζόνων ανεπιθύμητων καρδιαγγειακών επεισοδίων (MACE), κακοηθειών και σοβαρών λοιμώξεων για τους ασθενείς που λάμβαναν απρεμιλάστη ήταν συγκρίσιμη με εκείνη των ασθενών που λάμβαναν εικονικό φάρμακο για διάστημα έως και 16 εβδομάδες και παρέμεινε χαμηλή με την παρατεταμένη έκθεση.Δεν αναφέρθηκαν σοβαρές ευκαιριακές λοιμώξεις ή κλινικά σημαντικές επιδράσεις στις εργαστηριακές μετρήσεις.1

 

Τα ποσοστά κατάθλιψης ή αυτοκτονικότητας δεν αυξήθηκαν με την αυξανόμενη αθροιστική μακροχρόνια έκθεση στην απρεμιλάστη. Οι περισσότεροι ασθενείς που λάμβαναν απρεμιλάστη διατήρησαν το σωματικό βάρος τους με απώλεια εντός του 5% του αρχικού τους βάρους, με το 21,1% να εμφανίζει απώλεια σωματικού βάρους >5% στο διάστημα των 156 εβδομάδων της περιόδου έκθεσης στην απρεμιλάστη. Το ποσοστό διακοπής της θεραπείας λόγω απώλειας σωματικού βάρους ήταν χαμηλό.4

 

Επίσης, μία αναδρομική ανάλυση των αποτελεσμάτων από τις μελέτες ESTEEM 1 και 2 εξέτασε τη δυναμική ενός εναλλακτικού εργαλείου για τη μέτρηση της βαρύτητας της νόσου στην ψωρίαση. Η βελτίωση στη βαθμολογία του Δείκτη Έκτασης και Σοβαρότητας της Ψωρίασης (PsoriasisAreaandSeverityIndex, PASI) παραμένει η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος αξιολόγησης της σοβαρότηταςτόσο στην κλινική έρευνα όσο και στην κλινική πράξη. Ωστόσο, ο συγκεκριμένοςΔείκτης έχει περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένων της πολυπλοκότητας της βαθμολογίας και της έλλειψης προσαρμοστικότητας στις αλλαγές, γεγονός που επισημαίνει την ανάγκη βελτίωσης του τρόπου αξιολόγησης των ασθενών με ψωρίαση.2

 

Ο συνδυασμός της Συνολικής Εκτίμησης του Ιατρού (Physician’sGlobalAssesment – PGA) και τηςΠεριοχής Επιφάνειας Σώματος (BodySurfaceArea-BSA) – το συνδυαστικό εργαλείο PGAxBSA – είναι μία απλή μέθοδος αξιολόγησης που μετρά ουσιώδεις κλινικές ανταποκρίσεις των ασθενών με ψωρίαση στις μελέτες ESTEEM, συμπεριλαμβανομένης της ελάχιστης ενεργότητας της νόσου, και είναι ευαίσθητη στην αλλαγή ως προς τη σοβαρότητα της νόσου.2

ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΔΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΜΕ ICD-10

PIS141203A

Αναφορικά με τα τεράστια προβλήματα που παρουσιάστηκαν στη λειτουργία του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, θα θέλαμε να επισημάνουμε μια σειρά από άστοχες ενέργειες της ΗΔΙΚΑ Α.Ε., υπεύθυνης για την ανάπτυξη και λειτουργία της σχετικής εφαρμογής:

1.Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος θεωρεί ότι η εφαρμογή κανόνων στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση, όπως προκύπτει και από την συνεχή επικοινωνία Π.Ι.Σ. –ΕΟΠΥΥ, είναι απαραίτητη  τόσο για την ορθή διάγνωση και θεραπεία, όσο και τον εξορθολογισμό των δαπανών, χωρίς όμως να υποβάλλουν τους ιατρούς σε γραφειοκρατικές διαδικασίες που τους δημιουργούν προβλήματα λειτουργικότητας.

Το ΦΕΚ 2221/18.7.2016 δεν αναφέρει αυτά που εφαρμόστηκαν από την ΗΔΙΚΑ.

Σε κανένα σημείο δεν αναφέρεται, αλλά ούτε είναι και επιτρεπτό σε μία πιθανή διάγνωση να αναγράφεται για κάθε εξέταση ένα ICD-10.

  1. Επιπλέον σε κάθε νέα τροποποίηση, ειδικά μάλιστα όταν πρόκειται για τόσο ριζική αλλαγή στο σύστημα, είναι απαραίτητη η πιλοτική της εφαρμογή για ένα μικρό χρονικό διάστημα ώστε να φανούν τυχόν λάθη και ατέλειες αλλά και να δοθεί και ο απαραίτητος χρόνος εξοικείωσης στους τελικούς χρήστες

 

 

  1. Η εφαρμογή κάθε νέας τροποποίησης δημιουργεί τεράστια προβλήματα αν αυτή γίνεται στην αρχή του μήνα, όπου αποδεδειγμένα ο φόρτος στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης είναι κατά πολύ αυξημένος.

Για αυτό προκαλεί τουλάχιστον έκπληξη η ανακοίνωση της ΗΔΙΚΑ Α.Ε., η οποία λανθασμένα επικεντρώνεται στην ορθότητα και αποδοχή των κανόνων ηλεκτρονικής συνταγογράφησης από τον ιατρικό κόσμο και δεν αναφέρεται στο πραγματικό πρόβλημα που είναι ο τρόπος αποτύπωσης και εφαρμογής των κανόνων στις οθόνες της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης καθώς και ο νέος τρόπος καταχώρησης των συνταγών, το οποίο και αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της ΗΔΙΚΑ Α.Ε.

Η αναστολή λοιπόν αυτής της εφαρμογής ΙCD-10 για κάθε εξέταση  από την ΗΔΙΚΑ, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν είναι άκρως απαραίτητη.

1 100 101 102 103 104 159